กระทรวงยุติธรรมของญี่ปุ่นเพิ่งเปิดเผยอย่างเป็นทางการเมื่อ 18 พ.ย.64 ว่า รัฐบาลกำลังจะมีนโยบายให้แรงงานต่างชาติสามารถพำนักอยู่ในประเทศแบบยาวนานได้ เริ่มตั้งแต่ปี 2022 เป็นต้นไป ถือเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ของญี่ปุ่น ประเทศที่ปิดรับผู้อพยพมาอย่างยาวนาน

ก่อนหน้านี้เมื่อปี 2019 ญี่ปุ่นปรับเปลี่ยนนโยบาย ให้วีซ่าทำงานแก่ “แรงงานที่มีทักษะเฉพาะ” ใน 14 ภาคส่วน เช่น เกษตรกรรม ประมง การดูแลด้านการพยาบาลและอนามัย การทำความสะอาดและดูแลอาคาร อุตสาหกรรมผลิตชิ้นส่วนเครื่องจักร อุตสาหกรรมผลิตและซ่อมแซมยานยนต์ อุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม และงานบริการในโรงแรมและร้านอาหาร

แต่ที่ผ่านมา แรงงานเหล่านี้ถูกจำกัดระยะเวลาให้อยู่อาศัยทำงานในญี่ปุ่นได้เพียงแค่ 5 ปี และไม่อนุญาตให้พาครอบครัวมาอยู่ด้วยได้ ยกเว้นแรงงานในภาคการก่อสร้าง และอุตสาหกรรมการสร้างเรือ หลายบริษัทอ้างว่า ข้อจำกัดเหล่านี้ทำให้พวกเขาลังเลที่จะลงทุนจ้างแรงงานต่างชาติ

หากมีการเปลี่ยนแปลง ตั้งแต่ปี 2022 เป็นต้นไป แรงงานกลุ่มนี้ที่ส่วนใหญ่มาจากประเทศเวียดนามและจีน จะสามารถพาครอบครัวมาอยู่ด้วยได้ และสามารถอยู่พำนักได้โดยไม่จำกัดเวลา

อย่างไรก็ตาม ตัวแทนรัฐบาลญี่ปุ่นกล่าวว่า การต่อวีซ่าจะไม่ถูกดำเนินการโดยอัตโนมัติ แรงงานต่างชาติจะต้องยื่นต่อวีซ่าใหม่ เพราะการจะอยู่ในประเทศญี่ปุ่นแบบผู้อยู่อาศัยแบบถาวรเป็นคนละส่วนกัน

การปรับเปลี่ยนกฎหมายในปี 2019 มีจุดมุ่งหมายเพื่อดึงดูด "แรงงานที่มีทักษะเฉพาะ" จำนวน 345,000 คน ในระยะเวลาห้าปี แต่ในความเป็นจริงจากข้อมูลของรัฐบาล มีแรงงานต่างชาติเข้ามาทำงานประมาณ 3,000 คนต่อเดือน ก่อนจะเกิดการแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่นำมาสู่การปิดพรมแดนของประเทศญี่ปุ่น

“เพราะจำนวนประชากรที่ลดลงกลายเป็นปัญหาที่ร้ายแรงมากยิ่งขึ้น หากญี่ปุ่นต้องการถูกมองว่า เป็นตัวเลือกที่ดีสำหรับแรงงานต่างชาติ ก็ต้องสื่อสารว่าญี่ปุ่นมีโครงสร้างที่เหมาะสมในการต้อนรับพวกเขา”

โทชิฮิโร เมนจู กรรมการผู้จัดการของ think tank Japan Center for International Exchange บอกกับสำนักข่าวรอยเตอร์ส

การเปิดรับผู้อพยพเป็นเรื่องต้องห้ามในประเทศญี่ปุ่นมายาวนาน เนื่องจากชาวญี่ปุ่นจำนวนไม่น้อยให้คุณค่ากับความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันทางชาติพันธุ์ แต่การเข้าสู่สังคมสูงวัยของญี่ปุ่นที่มีจำนวนประชากรวัยทำงานน้อยลงจนน่ากังวล สร้างแรงกดดันให้ญี่ปุ่นต้องเปิดประเทศรับแรงงานต่างชาติ

สิ้นปี 2020 ญี่ปุ่นมีแรงงานต่างชาติ 1.72 ล้านคน จากจำนวนประชากรทั้งหมด 125.8 ล้านคน คิดเป็นเพียง 2.5% ของประชากรวัยทำงานทั้งหมดในประเทศ

ที่มา: https://www.reuters.com/world/china/major-shift-japan-looking-accept-more-foreigners-indefinitely-2021-11-18/