สมหมาย ภาษี อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง สมัยรัฐบาลคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) เปิดเผยว่า จากกรณีที่มีการเสนอให้รัฐบาลขึ้นภาษีมูลค่าเพิ่ม (ภาษีแวต) จาก 7% เป็น 9% หรือ เพิ่มขึ้น 2% เพื่อเพิ่มรายได้ภาครัฐแก้ปัญหาคลังถังแตก และลดการกู้เงินมาโป๊ะเงินคงคลังให้เพียงพอใช้จ่าย ไม่ได้เป็นข้อเสนอลอยๆ แต่มีข้อมูลและเห็นในต่างประเทศเขาทำมาแล้วได้ผล เช่น ประเทศญี่ปุ่น เริ่มเก็บภาษีแวตในปี 2532 จาก 3% ในรอบ 30 ปี ล่าสุดญี่ปุ่นเก็บภาษีที่ระดับ 10% ก็ไม่เห็นว่าเศรษฐกิจจะขยายตัวลดลง หรือ กำลังซื้อลดลง

ดังนั้น การที่คลังออกมาอ้างไม่ควรขึ้นภาษีแวต เพราะมีเงินคงคลังอยู่มาก เป็นการพูดที่อธิบายไม่หมด ซึ่งอยากจะบอกให้รัฐบาลและประชาชนรับรู้ว่า เงินคงคลังเป็นเงินทุนหมุนเวียนของประเทศ ตอนนี้เงินคงคลังไม่มีแล้ว เงินคงคลังที่มีอยู่มาจากเงินกู้ที่เสียดอกเบี้ยทั้งนั้น เพราะประเทศทำงบประมาณแบบขาดดุลมาตลอด

"ผมอยากบอก นักการเมืองและประชาชนว่า เงินคงคลังเป็นเงินที่มาจากเงินกู้ทั้งนั้น แค่ปีงบประมาณ 2563 กู้ชดเชยเพื่อขาดดุลนำเงินเข้าคลังกว่า 4 แสนล้านบาท ยังไม่พอ ต้องขอกู้เพิ่มอีก 2 แสนล้านบาท ต้องมาเติมเงินคงคลัง ไม่นั้นเงินคงคลังหมด เงินคงคลังไม่มี" สมหมาย กล่าว

อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ยังกล่าวว่า สงสาร พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ที่ไม่รู้เรื่องเศรษฐกิจ และเชื่อข้าราชการว่าคลังถังไม่แตก เพราะข้าราชการต้องการเอาใจการเมือง เลยให้ข้อมูลที่ไม่ครบ พวกนี้ไม่เคยเห็นโลงศพ ตอนนี้คนฐานรากมีอำนาจซื้อที่ไหนกัน ที่ว่าเงินคงคลังแข็งแกร่งเพราะงบประมาณยังจ่ายไม่ค่อยออก งบเงินกู้ก็ไม่ค่อยได้เบิก คอยดูอีก 6 เดือน ก็คงเห็นภาระหนี้ประเทศจะพุ่ง และเงินคงคลังก็จะมีแต่หมดลง

ด้านกระทรวงการคลัง ชี้แจงประเด็น ข้อเสนอขึ้นอัตราภาษีแวต 9% ของสมหมาย ว่า ฐานะทางการคลังของรัฐบาลในปัจจุบันยังมีความมั่นคงและมีสภาพคล่องเพียงพอต่อการดำเนินนโยบายของรัฐบาล เงินคงคลังในปัจจุบันยังอยู่ในระดับที่เข้มแข็ง แม้ว่าจะได้รับผลกระทบจากการดำเนินนโยบายของรัฐบาลในการบรรเทาผลกระทบและเยียวยาแก่ประชาชนและภาคธุรกิจในช่วงวิกฤตโควิด-19 โดยระดับเงินคงคลังในปัจจุบันยังอยู่ในระดับที่เพียงพอต่อการรองรับการเบิกจ่ายงบประมาณของหน่วยงานภาครัฐ และการดำเนินนโยบายต่าง ๆ เพื่อสนับสนุนการฟื้นฟูเศรษฐกิจของประเทศในระยะต่อไป อีกทั้งภาระหนี้ต่องบประมาณอยู่ในระดับที่บริหารจัดการได้ ไม่เป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาประเทศ และระดับหนี้สาธารณะยังอยู่ภายใต้กรอบวินัยการเงินการคลังของรัฐ

สำหรับภาษีแวตซึ่งเป็นภาษีฐานการบริโภคที่มีความสัมพันธ์กับภาวะเศรษฐกิจของประเทศ การปรับขึ้นภาษีแวตย่อมส่งผลกระทบต่อการบริโภคของประชาชนอย่างมีนัยสำคัญ เนื่องจากผลของการปรับขึ้นอัตราภาษีแวตทำให้ระดับราคาสินค้าและบริการเพิ่มขึ้น ส่งผลต่อการลดอำนาจการซื้อของประชาชน ซึ่งอาจเป็นการซ้ำเติมประชาชนในภาวะเศรษฐกิจได้รับผลกระทบจากการแพร่ระบาดของโควิด-19 ซึ่งการปรับขึ้นอัตราภาษีแวตจาก 7% เป็น 9% จะทำให้ GDP ลดลงอย่างน้อย -0.6% ต่อปีจากกรณีฐาน

อีกทั้ง ส่งผลกระทบต่อราคาสินค้าให้ปรับตัวสูงขึ้น โดยอัตราเงินเฟ้อทั่วไปจะเพิ่มขึ้น 1.5% ต่อปีจากกรณีฐาน การปรับขึ้นอัตราภาษีมูลค่าเพิ่มดังกล่าวจะทำให้เศรษฐกิจไทยที่อยู่ในภาวะชะลอตัวยิ่งหดตัวมากขึ้น ดังนั้น การปรับขึ้นภาษีแวตเป็นเรื่องสำคัญและละเอียดอ่อนจึงต้องพิจารณารอบด้านและดูช่วงเวลาที่เหมาะสม

นอกจากนี้ เมื่อวันที่ 25 ส.ค. 2563 คณะรัฐมนตรี (ครม.) ได้มีมติเห็นชอบให้ขยายระยะเวลาการลดอัตราภาษีแวตที่ 7% ต่อไปอีก 1 ปี ตั้งแต่วันที่ 1 ต.ค. 2563 ถึงวันที่ 30 ก.ย. 2564 เพื่อช่วยลดภาระค่าครองชีพให้กับประชาชนและกระตุ้นให้มีการบริโภคของประชาชนอย่างต่อเนื่อง

ข่าวที่เกี่ยวข้อง:

• อดีตขุนคลังเสนอขึ้นภาษี-ลดเงินเดือนข้าราชการ ฟื้นเศรษฐกิจ