สมเกียรติ ตั้งกิจวานิชย์ ประธานสถาบันวิจัยเพื่อกรพัฒนาประเทศไทย (TDRI) ในฐานะประธานการประชุมคณะกรรมการพิจารณาข้อร้องเรียนของนักเรียน นักศึกษา เปิดเผยเมื่อวันที่ 6 พ.ย. ภายหลังการประชุมว่า ที่ประชุมได้หารือถึงร่างระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการไว้ทรงผมของนักเรียน พ.ศ. .. ซึ่งมีข้อสรุปว่า ให้แก้ไขเพิ่มเติมระเบียบว่าด้วยการไว้ทรงผมของนักเรียน พ.ศ. 2563 ทั้งสิ้น 3 ส่วน คือ

1.ในส่วนของบทนำและคำปรารภ ต้องการจะปรับแก้ให้มีความเหมาะสมกับสภาวการณ์ปัจจุบัน และสอดคล้องกับหลักสิทธิมนุษยชน การคุ้มครองศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ การมีส่วนร่วม รวมทั้งการป้องกันไม่ให้มีการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมระหว่างเพศ เพื่อให้เกิดความชัดเจนและรองรับในความหลากหลาย

2.การแก้ไข ระเบียบข้อที่ 4 ที่เดิมมีการแยกเรื่องการไว้ทรงผมของนักเรียนชายและนักเรียนหญิงที่แตกต่างกัน จึงต้องมีปรับใหม่เพื่อไม่ให้เกิดการเลือกปฏิบัติทางเพศ ที่ระบุว่า นักเรียนจะไว้ผมสั้นหรือยาวก็ได้ กรณีไว้ผมยาวให้เป็นไปตามความเหมาะสมและรวบให้เรียบร้อย

3.ให้ยกเลิกความใน ข้อ 7 ของระเบียบว่าด้วยการไว้ทรงผมของนักเรียน พ.ศ. 2563 และให้ใช้ความต่อไปนี้แทน “ข้อ 7 ภายใต้บังคับข้อ 4 ให้สถานศึกษาวางระเบียบเกี่ยวกับการไว้ทรงผมของนักเรียนได้เท่าที่ไม่ขัดหรือแย้งกับระเบียบนี้ โดยต้องได้รับความเห็นชอบร่วมกันจากคณะกรรมการสถานศึกษา หรือคณะกรรมการบริหารโรงเรียนเอกชนแล้วแต่กรณี และผู้แทนของนักเรียนจำนวนเท่ากับจำนวนคณะกรรมการ สถานศึกษาหรือคณะกรรมการบริหารโรงเรียนเอกชนที่สถานศึกษานั้นพึงมีก่อนการดำเนินการตามวรรคหนึ่ง ให้สถานศึกษาดำเนินการ ดังนี้

1.ให้มีการรับฟังความคิดเห็นของนักเรียน ผู้แทนครู และบุคลากรทางการศึกษา ผู้แทนผู้ปกครอง และผู้แทนชุมชนท้องถิ่น และเผยแพร่ผลการรับฟังความคิดเห็นดังกล่าวไว้ในบริเวณสถานศึกษา

2.ให้ยึดถือหลักความเหมาะสมในการพัฒนาบุคลิกภาพที่ดีของนักเรียน

3.ให้คำนึงถึงความเท่าเทียมระหว่างเพศของนักเรียน

ทั้งนี้ให้นำแนวปฏิบัติเรื่องทรงผมนักเรียนดำเนินการอย่างเป็นรูปธรรม การปรับในเรื่องนี้จะสร้างการมีส่วนร่วมให้การพิจารณาเรื่องการไว้ทรงผมของนักเรียนมากยิ่งขึ้น โรงเรียนไม่สามารถดำเนินการได้เอง และหากระเบียบที่เกี่ยวข้องกับทรงผมของโรงเรียนใดไม่สอดคล้องกับการปรับแก้ดังกล่าว ถือว่าระเบียบนั้นไม่สามารถบังคับใช้ได้

สมเกียรติ กล่าวว่า นักเรียนจะไว้ผมสั้นหรือผมยาวก็ได้ กรณีไว้ผมยาวให้เป็นไปตามความเหมาะสมและรวบให้เรียบร้อย เพื่อสะท้อนความหลากหลายทางเพศและไม่ให้มีปัญหาในทางปฏิบัติ ส่วนการดัดผม ย้อมสีผมให้ต่างไปจากเดิม ไว้หนวดหรือไว้เครา ยังคงเป็นข้อห้ามตามเดิม เนื่องเห็นว่าอาจทำให้เสียสมาธิในการเรียน

“นักเรียนสามารถไว้ทรงผมหน้าม้าได้หรือ ตามระเบียบที่มีการปรับแก้ในครั้งนี้สามารถไว้ผมหน้าม้าได้ และหากโรงเรียนใดต้องการที่จะไม่ให้นักเรียนไว้ผมหน้าม้าก็จะต้องกำหนดออกมาเป็นระเบียบ โดยผ่านกระบวนการรับฟังความคิดเห็นจากทุกฝ่ายดังที่กล่าวไป"

นายสมเกียรติ กล่าวต่อว่า ในกรณีที่พบว่านักเรียนทำทรงผมไม่ถูกต้องตามระเบียบ โรงเรียนจะต้องดำเนินการชี้แจงและให้ปรับปรุงแก้ไขก่อน ไม่ให้ใช้วิธีลงโทษที่นอกเหนือจากระเบียบ ศธ. เช่น การกล้อนผมไม่สามารถทำได้

จากนี้ทางคณะกรรมการจะสรุปผลการประชุมเพื่อเสนอให้ณัฏฐพล ทีปสุวรรณ รมว.ศึกษาธิการ พิจารณา เพื่อนำไปสู่การปฏิบัติต่อไป