นายแพทย์โอภาส การย์กวินพงศ์ รองปลัดกระทรวงสาธารณสุข เปิดเผยว่า จากการประชุมคณะอนุกรรมการยุทธศาสตร์ที่ 3 ด้านการป้องกันควบคุมและดูแลรักษาโรคพิษสุนัขบ้าในคน ภายใต้โครงการสัตว์ปลอดโรค คนปลอดภัย จากโรคพิษสุนัขบ้า ครั้งที่ 1/2561 นพ.เจษฎา โชคดำรงสุข ปลัดกระทรวงสาธารณสุข ประธานการประชุมได้มอบหมาย ตามพระประสงค์ของ ศ.ดร.สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ในเรื่องลดปัญหาสุนัขจรจัด โรคพิษสุนัขบ้า และเพิ่มการฉีดวัคซีนในสัตว์เลี้ยงมากกว่า 80% 

เนื่องจากมีข้อมูลจากกรมปศุสัตว์ พบว่า 2 เดือนที่ผ่านมา (ม.ค. - ก.พ. 2561) พบสุนัข-แมวเป็นพิษสุนัขบ้า 247 ตัว สูงกว่าช่วงเดียวกันของปีก่อนถึง 1.5 เท่า และพบผู้เสียชีวิต 2 ราย ที่จ. สุรินทร์และ จ. สงขลา โดยทั้ง 2 รายถูกลูกสุนัขกัด แล้วเป็นแผลเล็กน้อย จึงไม่ไปพบแพทย์เพื่อฉีดวัคซีน ดังนั้น จึงกำชับให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเร่งรัดมาตรการป้องกันควบคุมโรคพิษสุนัขบ้าในปี 2561 ให้ดำเนินการตาม "มาตรการ 1-2-3" 

ประกอบด้วย 1) กรณีที่พบสัตว์ป่วย ให้กรมปศุสัตว์และกระทรวงสาธารณสุข แจ้งข่าว สอบสวน ควบคุมโรคร่วมกัน 2) ติดตามผู้สัมผัสโรคมารับวัคซีน ภายใน 2 วัน และ 3) สอบสวนและควบคุมโรคในพื้นที่ แจ้งข้อมูล และฉีดวัคซีนรอบจุดเกิดเหตุ ในรัศมีอย่างน้อย 3 กิโลเมตร และให้เพิ่มความเข้มข้น หากพบผู้เสียชีวิตด้วยโรคพิษสุนัขบ้า 

โดยในระดับจังหวัดให้ใช้กลไกคณะกรรมการโรคติดต่อจังหวัด สอบสวน ค้นหา ติดตาม ทั้งคนและสัตว์ในทุกอำเภอ เพื่อลดจำนวนคนถูกกัดในพื้นที่เสี่ยง ส่งทีมเฝ้าระวังสอบสวนเคลื่อนที่เร็ว (SRRT) ส่งอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) เคาะประตูบ้าน ทำการสื่อสารความเสี่ยงในวงกว้าง และให้วัคซีนรอบจุดเกิดโรค ในส่วนของระดับอำเภอและตำบลให้ใช้กลไกคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ (พชอ.) ดำเนินการ

สำหรับมาตรการเร่งรัดการป้องกันควบคุมโรคพิษสุนัขบ้ามีเป้าหมายคือ ค้นหาติดตามผู้สัมผัสทุกคนมารับวัคซีนได้ครบ 100% เพื่อลดจำนวนคนถูกกัดในพื้นที่เสี่ยง โดยให้ร่วมมือกับกรมปศุสัตว์ เร่งรัดการควบคุมโรคในพื้นที่เกิดโรคในสัตว์อย่างเข้มข้น โดยขอร่วมมือจากประชาชนในพื้นที่ นำสุนัข-แมวไปรับวัคซีนเป็นประจำทุกปี พร้อมการทำหมัน และเลี้ยงสัตว์อย่างมีความรับผิดชอบ ไม่นำไปทิ้งในที่สาธารณะเพิ่มภาระให้สังคม

"สิ่งที่สำคัญที่สุด คือการร่วมมือป้องกัน เพราะหากถูกหมาบ้ากัด อาจติดโรคพิษสุนัขบ้าได้ และหากทุกคนช่วยกัน จะลดการเสียชีวิตจากโรคพิษสุนัขบ้าได้อย่างแน่นอน" นายแพทย์โอภาส กล่าว

ดังนั้น จึงต้องเริ่มตั้งแต่การเลี้ยงสุนัข-แมวในจำนวนที่พอเหมาะ คุมกำเนิดด้วยการทำหมัน พาไปฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าทุกปี เลี้ยงในบ้าน อย่าปล่อยออกไปนอกบ้าน และ หากถูกสุนัขหรือแมวกัดหรือข่วน ให้รีบล้างบาดแผลด้วยสบู่และน้ำสะอาดหลาย ๆ ครั้ง จากนั้นให้รีบพบแพทย์เพื่อประเมินว่าต้องรับวัคซีนหรือไม่ และต้องมาฉีดวัคซีนให้ตรงตามนัดทุกครั้ง เพราะวัคซีนโรคพิษสุนัขบ้าต้องฉีดให้ครบชุดจึงจะได้ผล ไม่เช่นนั้นจะเป็นโรคพิษสุนัขบ้า และเสียชีวิตทุกราย