เวลา 14.00 น. ที่ห้องประชุมใหญ่ อาคารคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 7 พรรคร่วมฝ่ายค้าน และศูนย์วิจัยและพัฒนากฎหมายคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ร่วมจัดเสวนา ‘รัฐธรรมนูญและจินตนาการใหม่’

รศ.ดร.สมชาย ปรีชาศิลปกุล อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ ม.เชียงใหม่ ระบุว่า ประชาชนไม่ได้ต้องการรัฐธรรมนูญของคณะรัฐประหาร เราต้องการให้คนในสังคมร่วมกันกำหนดขึ้น โดยรัฐธรรมนูญ 2540 เป็นตัวแบบที่ดี ในเชิงกระบวนการมีการมีส่วนร่วมของประชาชนทุกฝ่าย ในระหว่างจัดทำร่างรัฐธรรมนูญสามารถแสดงความเห็นได้ ถือเป็นคุณลักษณะที่ดี

พ.ต.อ.ทวี สอดส่อง เลขาธิการพรรคประชาชาติ กล่าวว่า รัฐธรรมนูญ 2560 กำหนดให้คนหน้าเดิมกลับเข้ามามีอำนาจ เป็นรัฐธรรมนูญที่นำไปสู่ความแตกแยก เราจำเป็นต้องแก้ไขเพื่อสร้างสันติภาพและหาทางออกให้กับประเทศไทย

นายสมพงษ์ อมรวิวัฒน์ หัวหน้าพรรคเพื่อไทยในฐานะผู้นำฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎร กล่าวว่า รัฐธรรมนูญมีปัญหาอย่างแท้จริง คณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ (กรธ.) ร่างมาจากใบสั่งผู้มีอำนาจให้ตัวเองอยู่ต่อ ส่วนการแก้ไขรัฐธรรมนูญได้ ส.ว.ต้องเห็นด้วย 1 ใน 3 หรือ 80 คน และเลวร้ายที่สุดต้องให้ทุกพรรคการเมืองเห็นด้วยเป็นเรื่องที่แก้ไขยากที่สุด อย่างไรก็ตาม ส่วนตัวเชื่อว่าหากมีการทำประชามติ ประชาชนจะอยากให้มีการเปลี่ยนแปลง

นายอนุสรณ์ เอี่ยมสะอาด โฆษกพรรคเพื่อไทย ถามกลางห้องประชุมใหญ่ว่า ท่านใดเห็นควรมีการแก้ไขรัฐธรรมนูญเร่งด่วน โดยประชาชนที่มารับฟังในคณะนิติศาสตร์ต่างปรบมืออย่างเสียงดังเพื่อสนับสนุนการแก้ไข

นายนิคม บุญวิเศษ หัวหน้าพรรคพลังปวงชนไทย ระบุว่า ต้องจัดทำรัฐธรรมนูญให้คนไทยรักกัน ถ้ากฎหมายเป็นธรรม ประชาชนจะรักสามัคคีกัน รัฐธรรมนูญฉบับนี้มีปัญหาต้องแก้ไข

นายภูมิธรรม เวชยชัย ที่ปรึกษาหัวหน้าพรรคเพื่อไทยและที่ปรึกษาผู้นำฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎร ระบุว่า วิถีชีวิตการเปลี่ยนแปลงต้องการความคิดหลากหลายหาทางออกให้กับประเทศไทย หลายคนบอกว่ารัฐธรรมนูญฉบับนี้แก้ยาก และเขียนขึ้นเพื่อให้ฉีกอย่างเดียว เพราะกลไกการแก้ไขกระทำได้ยากหรือทำไม่ได้ ถ้ารัฐธรรมนูญไม่เอื้อต่อสิทธิเสรีภาพก็จะมีผลกระทบต่อประชาชน รัฐบาลชุดนี้เขียนรัฐธรรมนูญขึ้นมาเพื่อให้อยู่ต่อไปอีกหลายสมัย

นายภูมิธรรม กล่าวว่า รัฐธรรมนูญจินตนาการใหม่ต้องให้คนได้แสดงออกช่วยกันคิดหาทางออก ต้องลดความเหลื่อมล้ำ ให้ประชาชนกระจายอำนาจใช้ศักยภาพความเป็นพลเมืองร่วมหาทางออก ต้องเปิดพื้นที่แสดงความเห็น ต้องไม่มียุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี การหาทางออกจากวิกฤตเศรษฐกิจเราไม่อาจฝากความหวังจากรัฐอย่างเดียว โดยช่องทางหาทางออก ทำให้ระบบการเมืองเป็นระบบที่เปิดให้ได้ พรรคฝ่ายค้านจะเคลื่อนไป 4 ภาค อยากเชิญชวนนักศึกษา ฝ่ายวิชาการ สร้างฉันทามติให้เกิดขึ้น ถ้าไม่ปลดพันธนาการ ประชาชนจะขมขื่นกับสิ่งที่จะตามมา กระบวนการสร้างฉันทามติ ต้องทำให้การแก้ไขรัฐธรรมรูญ และเศรษฐกิจร่วมกัน ให้การแก้ไขเป็นวาระประชาชน

นายสุภดิช อากาศฤกษ์ ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรคเศรษฐกิจใหม่ เห็นด้วยกับการแก้ไขรัฐธรรมนูญเพื่อลดความเหลื่อมล้ำของสังคม

น.ส.เยาวลักษณ์ วงษ์ประภารัตน์ กรรมการบริหารพรรคอนาคตใหม่ ระบุว่า นายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ หัวหน้าพรรคอนาคตใหม่ บอกรัฐธรรมนูญเสมือนระเบิดเวลาจากความตึงเครียดในสังคมจากปัญหาเศรษฐกิจ และตนเห็นว่าเป็นวิกฤตเศรษฐกิจที่รุนแรงกว่าปี 2540 โดยปี 2562 เศรษฐกิจตกต่ำกระทบทุกหย่อมหญ้า นี่คือระเบิดเวลาที่จะต้องแก้ไข

นายปิติพงศ์ เต็มเจริญ โฆษกพรรคเสรีรวมไทย ระบุว่า เสรีรวมไทยไม่เคยนับญาติกับ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกฯ และรมว.กลาโหม เพราะพรรคต่อต้านการสืบทอดอำนาจของเผด็จการ รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันสร้างมาเพื่อพวกเขา

นายเพชรวรรต วัฒนพงศศิริกุล รองหัวหน้าพรรคเพื่อชาติ ระบุว่า รัฐธรรมนูญร่างมาในระบอบที่อยู่นอกเหนือระบอบประชาธิปไตย ดังนั้นจึงต้องแก้ไข โดยตั้งสภาร่างรัฐธรรมนูญไทย หรือ ส.ส.ร. ที่มาจากประชาชน

นายอารีเพ็ญ อุตรสินธุ์ รองหัวหน้าพรรคประชาชาติ ระบุว่า คนใน 3 จังหวัดชายแดนใต้ไม่เห็นด้วยกับรัฐธรรมนูญ เพราะไม่เห็นด้วยการกับปกครองของทหารที่ยึดอำนาจจากประชาชน พร้อมเรียกร้องให้ประชาชนลงคะแนนเสียงเลือกพรรคร่วมฝ่ายค้านให้ถล่มทลาย

น.ส.อนินท์ญา ขันขาว นักศึกษาคณะรัฐศาสตร์ ม.เชียงใหม่ สมาชิกกลุ่มกิจกรรมเยาวชน ระบุว่า แม้จะมีเลือกตั้งแล้วก็ยังไม่หยุดส่งสันติบาลมาดูการทำกิจกรรมของประชาชนและนักศึกษา เสรีภาพทางวิชาการที่ถูกระบุในรัฐธรรมนูญยังไม่เกิดขึ้นจริง ส่วนตัวทำกิจกรรมทางสังคมในส่วนนักศึกษามีกิจกรรมช่วยผลักดันให้เกิดการแก้ไขรัฐธรรมนูญโดยเป็นเครือข่ายนักศึกษาทั่วประเทศแต่ยังถูกควบคุมจากผู้มีอำนาจ ตนอยากให้รัฐบาลเลิกการควบคุมการใช้เสรีภาพและเลิกแทรกแซงทางการเมืองได้แล้ว

ในช่วงท้ายมีคำถามจากประชาชนถามว่า พรรคอนาคตใหม่และพรรคเพื่อไทย มีแนวคิดจะลาออกจาก ส.ส. หรือไม่

นายภูมิธรรม ตอบว่าเป็นคำถามที่น่าคิดและต้องคิดให้ยาว โดยฝ่ายอนุรักษนิยมได้ควบคุมไว้ หากไม่ทำอะไรก็อยู่ภายใต้การกดดัน ดังนั้นต้องอาศัยฉันทามติ รัฐธรรมนูญ 2540 ตอนแรกก็ไม่เห็นด้วยแต่สุดท้ายก็เกิดกระแสสังคม ตนหวังทุกสังคมและสภาต้องมีบทบาท โดยฝ่ายค้านจะแก้ไขรัฐธรรมนูญทั้งประเด็นใหญ่และประเด็นย่อย เวลาที่จะหยิบยกจะเป็นการหาทางออก หากใครยิ่งคัดค้านก็จะถูกมองว่าพิทักษ์การสืบทอดอำนาจของรัฐธรรมนูญ ไม่จำเป็นต้องให้ใครออก ถึงเวลากระบวนการก็เดินของมันเอง 

น.ส.เยาวลักษณ์ ระบุว่า พรรคอนาคตใหม่เสนอญัตติตั้งกรรมาธิการวิสามัญศึกษาการแก้ไขรัฐธรรมนูญในสภาฯ เป้าหมายอาจนำไปสู่การทำประชามติแก้ไขรัฐธรรมนูญหากประชาชนทุกฝ่ายเห็นพ้อง และต้องยอมรับหลายคนไม่เข้าใจว่ารัฐธรรมนูญคืออะไร

นพ.ชลน่าน ศรีแก้ว ส.ส.น่าน พรรคเพื่อไทย ลุกขึ้นตอบคำถามดังกล่าวว่าส่วนตัวยินดีที่จะลาออกมาร่วมต่อสู้กับพี่น้องประชาชนถ้าได้มาซึ่งรัฐธรมนูญที่แท้จริง แต่การลาออก ส.ส.ต้องไม่โยนเนื้อมันหรือชิ้นปลามันไปให้เสียประโยชน์

"ผมพร้อมลาออก ส.ส.หากได้รัฐธรรมนูญจริง" นพ.ชลน่าน กล่าวและว่า ตอนนี้ฝ่ายค้านกำลังทำแม่น้ำ 2 สายมาสู้กับแม่น้ำ 5 สายที่มารวมกันเป็นแม่น้ำ พล.อ.ประยุทธ์ แต่เราจะเอาแม่น้ำ 2 สายไปล้างด้วยแม่น้ำประชาชนได้ สายที่ 1 คือสายพี่น้องประชาชน สายที่ 2 ส.ส. ซึ่งมีขาทั้งภายนอกและภายในสภา โดยฝ่ายค้านยื่นญัตติด่วนศึกษาการแก้ไขรัฐธรรมนูญ ถ้าจะทำให้เสียง ส.ว.86 เสียง เหลือ 80 เสียงก็แก้ไขได้ง่าย แม้จะง่ายแต่ต้องใช้เวลามาก

แม้จะบอกว่าขึ้นอยู่ พล.อ.ประยุทธ์ แต่การที่พล.อ.ประยุทธ์จะบอกให้แก้ไขก็เป็นเรื่องยาก ถ้าฝ่ายค้านเดินสองสายก็จะทำได้ และจะได้จินตนาการจนได้ ส.ส.ร.จากประชาชนเป็นรัฐธรรมนูญกินได้ ถ้าเป็นแบบนี้ตนเองยินดีลาออกแล้วได้รัฐธรรมนูญที่ดี