โรคพิษสุนัขบ้ากำลังระบาดในหลายพื้นที่ทั่วประเทศไทย หน่วยงานภาครัฐในพื้นที่เร่งติดตาม และควบคุมการระบาดไม่ให้แผ่ขยายวงกว้างมากไปกว่านี้ ด้วยการออกประกาศให้ประชาชาชนนำสัตว์เลี้ยงของตัวเองไปรับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า พร้อมกับช่วยกันสังเกตอาการสัตว์ในระแวกบ้านว่ามีเข้าข่ายเป็นโรคพิษสุนัขบ้าหรือไม่ แต่ก็มีประชาชนไม่น้อยที่มีความเชื่อแบบผิดๆ เกี่ยวกับโรคพิษสุนัขบ้านี้จนทำให้สถานการณ์อาจเลวร้ายไปกว่าเดิม

ความเชื่อที่ 1 คิดว่าลูกสุนัขและแมวไม่มีเชื้อพิษสุนัขบ้า แท้จริงแล้วไม่ว่าสุนัข และแมวอายุเท่าไหร่ก็สามารถแพร่โรคพิษสุนัขบ้าได้

ความเชื่อที่ 2 ฤดูร้อนเท่านั้นที่สุนัขและแมวจะเป็นโรคพิษสุนัขบ้า ไม่เป็นความจริง เพราะสามารถติดเชื้อได้ทุกฤดู เพียงแค่ฤดูร้อนเป็นช่วงปิดเทอม เด็กๆ จึงมักคลุกคลีกกับสัตว์เลี้ยงมากเป็นพิเศษ และด้วยอากาศร้อนทำให้สัตว์เลี้ยงหงุดหงิดง่าย เกิดความก้าวร้าวขึ้น

ความเชื่อที่ 3 ถ้าถูกกัดให้เอารองเท้าตบหรือราดด้วยน้ำปลาจะช่วยฆ่าเชื้อโรคได้ ข้อนี้นอกจากจะติดเชื้อพิษสุนัขบ้าแล้ว เราอาจยังได้รับเชื้อโรคจากรองเท้าของเราเพิ่มไปอีกด้วย ทางที่ดีเมื่อถูกกัดให้ล้างแผลด้วยน้ำสะอาดกับสบู่เป็นเวลา 10 นาที จากนั้นให้รีบไปพบแพทย์ เพื่อล้างแผลอีกครั้ง และฆ่าเชื้อด้วยน้ำยาไอโอดีน

ความเชื่อที่ 4 คนคิดกันว่ามีแค่สุนัขและแมวเท่านั้นที่สามารถแพร่เชื้อสู่มนุษย์ได้ ทั้งที่ความจริงแล้วสัตว์ป่าและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทุกชนิดก็เป็นโรคและแพร่เชื้อได้เช่นกัน

ความเชื่อที่ 5 ฉีดวัคซีนให้หมาแมวเพียง 1 ครั้ง จะมีภูมิคุ้มกันอยู่ได้ตลอดชีวิต ความจริงคือ การฉีดวัคซีนเพียงเข็มเดียว ยังมีโอกาสเป็นโรคพิษสุนัขบ้าได้ ทางที่ดีสุนัขและแมวต้องได้รับวัคซีน 2 ครั้งในปีแรก และ 1 เข็มต่อปี

ความเชื่อที่ 6 เมื่อถูกสุนัขหรือแมวที่มีเชื้อกัดจะมีโอกาสรอด แม้ไม่ได้รับการรักษา ความเชื่อนี้ทำให้ใครหลายคนตายมาแล้ว ถ้าคนถูกกัดแล้วมีอาการจะเสียชีวิตทุกราย ภายใน 5-11 วัน แต่คนที่รอดไม่ได้หมายความว่ามีของดีอย่างที่เข้าใจกัน

ทั้งนี้ตามข้อมูลจากสถานเสาวภา สภากาชาดไทย บอกว่า ปัจจุบันวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าผลิตมาจากเซลล์เพาะเลี้ยงที่มีประสิทธิภาพดี มีความบริสุทธิ์สูง สามารถนำมาใช้ฉีดป้องกันโรคล่วงหน้าก่อนถูกสัตว์กัดได้ การฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าแบบป้องกันล่วงหน้า เป็นการเตรียมร่างกายให้พร้อมเพื่อต่อต้านโรคพิษสุนัขบ้าไว้ก่อนถูกกัด ซึ่งช่วยให้ทุกคนปลอดภัยจากโรคดังกล่าวได้

และจากข้อมูลขององค์การอนามัยโลกหรือ WHO บอกว่าในแต่ละปีมีประชากรมากกว่า 59,000 คน ตายด้วยโรคพิษสุนัขบ้า การให้ความรู้แก่ชุมชนคือหัวใจสำคัญของการป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าไม่ให้ระบาดได้ โดยเฉพาะการให้ความรู้กับเด็กๆ ให้เข้าใจพฤติกรรมสัตว์ และสอนให้รู้จักวิธีจัดการกับตัวเองเมื่อถูกกัด

นอกจากนี้ การเข้ารับวัคซีนป้องกันโรคแบบล่วงหน้าเป็นเรื่องดี โดยเฉพาะในกลุ่มนักท่องเที่ยวที่เดินทางไปในพื้นที่ที่มีการระบาดของโรคนี้อยู่ ควรเข้ารับการฉีดวัคซีนก่อนเดินทาง ซึ่งแต่ละปีมีประชากรเข้ารับวัคซีนป้องกันล่วงหน้านี้มากกว่า 15 ล้านคน อีกทั้งการฉีดวัคซีนพิษสุนัขบ้าให้กับสัตว์เลี้ยง นับเป็นการป้องกันการติดเชื้ออีกทางหนึ่ง หากพบเห็นสัตว์ที่ต้องสงสัย หรือถูกกัด ให้แจ้งเจ้าหน้าที่ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องเพื่อเข้าไปจัดการต่อไป

เมื่อปีที่ผ่านมา (60) องค์การอนามัยโลก จับมือกับพันธมิตรองค์กรด้านสุขภาพต่างๆ เพื่อตั้งเป้าหมายให้มนุษย์ปลอดจากโรคพิษสุนัขบ้าให้ได้ภายในปี 2573

ที่มา

• สถานเสาวภา สภากาชาดไทย
• WHO/ 10 Facts on rabies