นักวิชาการจากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนียเสนอแนะวิธีตรวจสอบคุณภาพอากาศโดยการใช้สัตว์เป็นดัชนีบ่งชี้ พร้อมระบุว่านกพิราบเป็นตัวเลือกที่ดีที่สุด เพราะอยู่ใกล้แหล่งชุมชน ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดของมลพิษ

รีเบกกา คาลิซี-รอดริเกซ นักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย ในสหรัฐฯ เสนอให้มีการศึกษานกพิราบ ในฐานะดัชนีชี้วัดคุณภาพอากาศ เพราะนกพิราบเป็นสัตว์ที่มีกลไกการทำงานของร่างกายและลักษณะเนื้อเยื่อคล้ายมนุษย์ ตลอดจนมีถิ่นอาศัยในชุมชนเมือง ใกล้แหล่งบริโภคและแหล่งของเสียของมนุษย์ จึงได้รับมลพิษจากดิน น้ำ และอากาศจากแหล่งเดียวกับมนุษย์ด้วย

นอกจากนี้ ประชากรนกพิราบในแต่ละเมืองใหญ่ยังมีจำนวนมาก เช่น ในกรุงลอนดอน ของอังกฤษ ที่ปัจจุบันมีอยู่ราว 18 ล้านตัว ทำให้นักวิทยาศาสตร์สามารถเลือกใช้และเก็บข้อมูลได้อย่างแม่นยำ โดยจุดเด่นอีกประการหนึ่งของนกพิราบคือการใช้ชีวิตอยู่ภายในรัศมีพื้นที่แคบ ๆ ทำให้สามารถระบุปริมาณสารพิษในร่างกาย เทียบกับพิกัดสถานที่ได้ง่ายยิ่งขึ้น

โดยการใช้สิ่งมีชีวิตเป็นดัชนีชี้วัดคุณภาพอากาศไม่เพียงแต่จะช่วยระบุพิกัดของแหล่งมลพิษได้เท่านั้น แต่ยังสามารถบอกได้ว่าสารพิษเหล่านั้นทำปฏิกิริยาอย่างไรกับร่างกายของสิ่งมีชีวิตได้

อีกตัวอย่างที่นักวิจัยยกขึ้นมาอ้างถึงก็คือ การตรวจเลือดนกพิราบในนครนิวยอร์กระหว่างปี 2010 ถึง 2015 แล้วพบว่ามีสารตะกั่วสูง ทั้งที่เป็นสารที่ถูกแบนจากสายการผลิตไปแล้ว แต่ยังคงพบอยู่ในย่านที่มีของเล่นหรือเครื่องเล่นเด็ก และแหล่งผลิตเฟอร์นิเจอร์รายย่อยในชุมชน