วิสาหกิจชุมชนในจังหวัดสุรินทร์ ที่เลี้ยงวัววากิวโดยมีการควบคุมคุณภาพจากชาวญี่ปุ่น / วิสาหกิจแห่งนี้เกิดจากการผนึกกำลังของชาวชุมชน แก้ปัญหาวัวพันธุ์ไทยราคาตก
"วิสาหกิจโคขุนสุรินทร์ โกเบครบวงจร" เกิดจากการรวมตัวของชาวชุมชน ในตำบลสลักได จังหวัดสุรินทร์ โดยได้รับการสนับสนุนจากองค์การบริหารส่วนตำบล โดยก่อนหน้านี้ชาวท้องถิ่นเลี้ยงโคกระบือสายพันธุ์ไทย แต่ประสบปัญหาราคาตก จึงหาวิธีสร้างมูลค่าให้แก่ธุรกิจฟาร์มวัว ด้วยการเลี้ยงวัววากิวจากญี่ปุ่น เนื่องจากเป็นวัวที่เนื้อมีราคาดีกว่าวัวพันธุ์ไทยหลายเท่า
หลังจากปี 2547 เป็นต้นมา ญี่ปุ่นประกาศห้ามนำน้ำเชื้อและวัววากิวออกนอกประเทศ และประกาศให้วัวพันธุ์นี้เป็นสมบัติของชาติ ชุมชนสลักได จึงต้องนำเข้าน้ำเชื้อของออสเตรเลีย ที่ออกมารุ่นก่อนปีที่ญี่ปุ่นห้ามส่งออก และนำมาผสมกับวัวพันธุ์ไทยของชาวชุมชน
วิสาหกิจโคขุนสุรินทร์ เป็นธุรกิจเล็กๆ ที่เกิดจากความร่วมมือของชาวบ้าน ที่นี่ เป็นแหล่งเรียนรู้สำคัญของชาวชุมชน ที่มองว่าการเลี้ยงวัววากิวเป็นเรื่องใหม่และยาก เพราะชาวชุมชนที่นี่คุ้นชินกับวิธีเลี้ยงวัวแบบดั้งเดิม
การเลี้ยงวัววากิวให้เนื้อมีไขมันแทรกได้ดี อาหารมีส่วนสำคัญอย่างมาก ซึ่งในญี่ปุ่นการให้วัวดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อย่างเบียร์ จะทำให้พวกมันอารมณ์ดีและกินอาหารได้มากขึ้น วิสาหกิจโคขุนสุรินทร์จึงใช้อาหาร ซึ่งประกอบไปด้วยหญ้าเนเปียที่ปลูกเอง และกากมันสำปะหลัง หมักจุลินทรีย์ให้มีแอลกอฮอล์อ่อนๆ คล้ายเบียร์ เป็นภูมิปัญญาชาวบ้านที่ประสบความสำเร็จ / ขณะเดียวกัน มีการผสมน้ำเชื้อเพิ่มให้แก่ลูกวัววากิวผสมเพศเมีย ทำให้สายพันธุ์วากิวเข้มข้นขึ้น ใกล้เคียงกับวัววากิวพันธุ์แท้มากที่สุด
และที่นี่ยังมีการควบคุมคุณภาพจากร้านอาหารของชาวญี่ปุ่น ซึ่งเป็นลูกค้าของวิสาหกิจฯอีกด้วย
ปัจจุบัน วิสาหกิจโคขุนสุรินทร์ฯ เลี้ยงวัววากิวและเป็นศูนย์สอนชาวชุมชนได้ 7 ปีแล้ว นับเป็นการผนึกกำลังของชาวท้องถิ่นที่สำเร็จ สร้างรายได้ ให้ชุมชน และยังพิสูจน์ให้เห็นว่า หากมีความตั้งใจ ภูมิปัญญาและองค์ความรู้ของคนไทย สามารถปรับใช้ได้อย่างไร้ขีดจำกัด
